Pojęciem ściśle związanym z branżą TSL, czyli transportem, spedycją i logistyką, jest tranzyt. Jak się okazuje – w branży możemy wyróżnić kilka jego rodzajów. W poniższym artykule wyjaśniamy, na czym polega przejazd tranzytowy i co to jest oraz omawiamy różne jego typy.
Tranzyt – definicja
Wiesz już, że tranzyt to podstawowy element TSL. Kiedy mamy do czynienia z tranzytem? W momencie gdy transport przebiega przez terytorium Państwa w którym nie ma punktu załadunku ani rozładunku. Dla przykładu transport towarów z Polski do Francji określa się jako tranzyt towarów przez Niemcy.
Co istotne, choć przewóz tranzytowy jest regulowany przez takie umowy międzynarodowe jak Konwencja i Statut o wolności tranzytu oraz Konwencja o handlu tranzytowym krajów bez dostępu do morza, to w jego trakcie transportuje się ładunki, które nie podlegają polityce handlowej i są zwolnione z przewozowych opłat celnych.
Dość duża swoboda prawda w procedurze tranzytu i zwolnienie z konieczności dopełnienia wielu formalności jest efektem zniesienia barier celnych na terenie Unii Europejskiej oraz realizacji jej postanowień. Warto pamiętać, że proces jest częścią transportu ładunku z jednego obcego kraju do drugiego. Według definicji tranzyt międzynarodowy określa wyłącznie trasę pokonaną na terytorium jednego, znajdującego się między nimi państwa.
Bezpośredni i pośredni tranzyt towarów
Najpopularniejszym podziałem procedury tranzytu jest wyróżnienie przewozu bezpośredniego i pośredniego. Czym się od siebie różnią? Zacznijmy od tranzytu bezpośredniego – definicja wyjaśnia, że ma miejsce w sytuacji, gdy transportowany towar pokonuje trasę przez dany kraj bez przerw na przeładunek, składowanie czy zmianę środka transportu. Wszystko odbywa się na terenie kraju tranzytowego, czyli państwa, przez które jest realizowany przewóz tranzytowy. Mówiąc w skrócie – ładunek jest dostarczany bezpośrednio z punktu A do punktu B.
Drugim rodzajem jest transport tranzytowy pośredni. W takich sytuacjach przewożony towar może być przez pewien czas składowany w wybranym miejscu na terenie kraju tranzytowego z różnych powodów. Najczęściej jest to zmiana środka przewozu, np. z samochodu ciężarowego na kolej lub statek, oraz podział ładunku na mniejsze części, które zostaną następnie dostarczone do różnych miejsc. Definicja, jaką opisuje się tranzyt, jest więc dość szczegółowa.
Wewnętrzny i zewnętrzny przewóz tranzytowy
Drogi tranzytowe dzieli się na bezpośrednie i pośrednie, ale to nie jedyny sposób rozróżnienia typów przewozu. Możemy także wyróżnić tranzyt wewnętrzny i zewnętrzny. Pierwsza kategoria obejmuje transport ładunku z jednego miejsca do drugiego wyłącznie na obszarze celnym Unii Europejskiej, jednak trasa odbywa się przez inny kraj. Co istotne państwo, przez które prowadzi droga tranzytowa, należy do Wspólnoty, a tym samym nie ma to wpływu na zmianę statusu celnego ładunku. Taki przewóz odbywa się na podstawie jednego dokumentu celnego i zabezpieczenia.
Z kolei procedura tranzytu zewnętrznego jest odrobinę bardziej skomplikowana. Kategoria ta obejmuje przewóz ładunków nie tylko na terenie Unii Europejskiej, ale także krajów, które nie należą do Wspólnoty, co w efekcie powoduje zmianę statusu celnego transportowanych towarów. Jest to związane z różną polityką handlową oraz opłatom celnym nałożonym przez dany kraj. W takich sytuacjach tranzyt zewnętrzny musi zostać poprzedzony dopełnieniem właściwych formalności celnych.
Jeśli szukasz pomocy przy zorganizowaniu międzynarodowego przewozu, skontaktuj się z nami. Dla naszych partnerów przygotowaliśmy kompleksową ofertę wsparcia, jeśli chodzi o transport, który obejmuje tranzyt.
Jakie procedury tranzytowe wyróżniamy w Polsce?
Tranzyt w Polsce obejmuje różne procedury. Pierwszą z nich jest krajowa, którą stosuje się, kiedy np. towary spoza terytorium RP są transportowane między konkretnymi składami celnymi lub ładunek trafia do Polski jako miejsca docelowego. Poza tym można wskazać na procedurę TIR. Mowa o sytuacji, gdy produkty przekraczają przynajmniej jedną, a najczęściej kilka granic celnych. Dodatkowo należy pamiętać o wspólnej procedurze WTP. W dużej mierze chodzi w niej o tranzyt wewnętrzny. W najogólniejszym ujęciu można założyć, że ma zastosowanie do każdego towaru, kiedy stronami transakcji są kraje należące do Unii Europejskiej oraz EFTA (Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu). Warto znać także pojęcie MRW, czyli tak zwany Movement Reference Number. Chodzi o numer stosowany do oznaczenia międzynarodowym transportów. Wymaga go procedura tranzytu, ponieważ pełni rolę ewidencyjną. Dzięki niemu łatwo oraz skutecznie da się zidentyfikować czynności przewozowe zarówno w przypadku zewnętrznych, jak i wewnętrznych transportów międzynarodowych.
Do tranzytu trzeba się odpowiednio przygotować
Przewozy tranzytowe są bardzo powszechne. Dość powiedzieć, że każdego dnia po drogach podróżuje tysiące takich ładunków. Aby przekonać się o skali zjawiska wystarczy wyjechać na w zasadzie dowolne autostrady lub trasy ekspresowe, gdzie łatwo zobaczyć pojazdy ciężarowe o rejestracjach z często bardzo odległych krajów. To właśnie w sporej części TIR-y odpowiadają za np. tranzyt pośredni. Powszechność zjawiska nie oznacza jednak, że jest ono proste w organizacji. Wręcz przeciwnie, droga tranzytowa wymaga odpowiednich, a zarazem profesjonalnych przygotowań. Z jednej strony trzeba zatroszczyć się o odpowiednią dokumentację, a z drugiej wykazać znajomością przepisów, jakie obowiązują w różnych krajach. Poza tym w planowaniu ogromne znaczenie ma dobór odpowiednich środków transportu. Nieodpowiednie maszyny mogą znacznie utrudnić tranzyt, ponieważ przepisy konkretnych krajów potrafią być w tym zakresie dość odmienne. Z tych względów międzynarodową logistykę oraz spedycję warto zlecić profesjonalnym firmom jak TSL Nordic.
Przewozy międzynarodowe podlegają konwencji CMR
Wytłumaczyliśmy już, co to tranzyt, ale na rozwinięcie zasługuje jeszcze kwestia konwencji CMR. Dotyczy międzynarodowych umów na drogowy przewóz towarów. Co ważne muszą to być transporty komercyjne, czyli zlecenia o zarobkowym charakterze. Poza tym uzgodnienia dotyczą wyłącznie sytuacji, gdy miejsce nadania oraz docelowego odbioru znajduje się w różnych krajach. CMR ujednolica dokumentację stosowaną przez zleceniodawców, przewoźników oraz odbiorców. Najlepszym tego wyrazem są międzynarodowe listy przewozowe. Zawierają stosowne informacje o ładunku oraz stronach transakcji. W razie problemów dokumentacja stanowi podstawę do dochodzenia swoich roszczeń. Dzięki niej łatwiej wskazać podmiot, który zawinił w całej sytuacji. Jak widać CMR mocno wpisuje się w przewóz tranzytowy, ale jej głównym celem jest jego ułatwienie, a nie utrudnienie całej sytuacji. Zasady ustalone w 1956 r. w Genewie do dziś skutecznie usprawniają współpracę w ramach międzynarodowych transportów, dlatego warto nie tylko wiedzieć, co to jest tranzyt, ale także znać wspomnianą konwencję.
No Comments